Wprowadzenie do interfejsu wiersza poleceń

Za chwilę napiszesz swoją pierwszą linijkę kodu. Jesteś już podekscytowana? :)

Pozwól, że przedstawimy Ci, Twojego pierwszego przyjaciela: wiersz poleceń!

Następujące kroki pokażą Ci, jak wykorzystać tajemnicze czarne okno, które używają wszyscy hakerzy. Na początku może to wyglądać nieco przerażająco ale tak naprawdę to tylko zachęta do wpisywania komend.

Uwaga Podczas tego kursu będziemy używać terminów "katalog" i "folder" zamiennie, ponieważ oznaczają one tę samą rzecz.

Czym jest wiersz poleceń?

Okno zwane wierszem poleceń lub interfejsem wiersza poleceń jest aplikacją tekstową służącą do przeglądania, obsługi i operowania plikami na Twoim komputerze. Podobnie jak np. Eksplorator Windows lub Finder na Macu, ale bez interfejsu graficznego. Inne nazwy dla wiersza poleceń to cmd, CLI, prompt, konsola lub terminal.

Uruchamiamy interfejs wiersza poleceń

Aby zacząć nasze eksperymenty, musimy najpierw otworzyć nasz wiersz poleceń.

Windows

Przejdź do menu Start → Wszystkie programy → Akcesoria → Wiersz poleceń.

Mac OS X

Aplikacje → Narzędzia → Terminal.

Linux

Prawdopodobnie gdzieś w menu Aplikacje → Akcesoria → Terminal, ale to może zależeć od wersji Twojego systemu. Jeżeli tam nie znajdziesz, po prostu zapytaj Google. :)

Prompt

Teraz powinnaś zobaczyć białe lub czarne okno, które czeka na Twoje polecenia.

Jeżeli używasz Maca lub Linuksa, powinnaś zobaczyć $, tak jak poniżej:

$

W systemie Windows ujrzysz znak >, o tak:

>

Każde polecenie będzie poprzedzone tym znakiem oraz jedną spacją, ale nie musisz ich przepisywać. Twój komputer zrobi to za Ciebie :)

Jedna mała uwaga: w Twoim przypadku prompt może być poprzedzony czymś jeszcze, np. C:\Users\ola> lub Olas-MacBook-Air:~ ola$ i jest to w 100% poprawne. W tym tutorialu uprościmy sposób zapisu do minimum.

Twoja pierwsza komenda!

Zacznijmy od czegoś łatwego. Wpisz to polecenie:

$ whoami

lub

> whoami

A następnie wciśnij enter. Oto rezultat:

$ whoami
olasitarska

Jak widzisz, komputer właśnie wyświetlił Twoją nazwę użytkownika. Prawda, że sprytne?:)

Staraj się zawsze przepisywać polecenia zamiast je kopiować i wklejać. W ten sposób zapamiętasz więcej!

Podstawy

Każdy system operacyjny ma nieco inny zestaw komend dostępnych w wierszu poleceń, zatem postępuj według instrukcji odpowiadających Twojemu systemowi operacyjnemu. To co, spróbujemy?

Bieżący katalog

Miło byłoby dowiedzieć się, gdzie teraz jesteśmy, co? No to sprawdźmy. Wpisz poniższe polecenie i wciśnij enter:

$ pwd
/Users/olasitarska

Jeżeli używasz Windows:

> cd
C:\Users\olasitarska

Prawdopodobnie ujrzysz coś podobnego na swoim komputerze. Kiedy otwierasz wiersz poleceń, zwykle jest on uruchamiany w folderze głównym Twojego konta użytkownika.

Uwaga: 'pwd' pochodzi od angielskiego skrótu 'print working directory', czyli wyświetl katalog roboczy - ten, w którym się aktualnie znajdujemy.

Lista plików i folderów

Co znajduje się w środku? Fajnie byłoby się tego dowiedzieć. Sprawdźmy:

$ ls
Applications
Desktop
Downloads
Music
...

Windows:

> dir
 Directory of C:\Users\olasitarska
05/08/2014 07:28 PM <DIR>      Applications
05/08/2014 07:28 PM <DIR>      Desktop
05/08/2014 07:28 PM <DIR>      Downloads
05/08/2014 07:28 PM <DIR>      Music
...

Zmiana katalogu bieżącego

Przejdźmy teraz do naszego folderu Pulpit:

$ cd Desktop

Windows:

> cd Desktop

Sprawdźmy, czy coś się faktycznie zmieniło:

$ pwd
/Users/olasitarska/Desktop

Windows:

> cd
C:\Users\olasitarska\Desktop

Tak, to tutaj!

PRO tip: gdy wpiszesz cd D i wciśniesz przycisk Tab na klawiaturze, wiersz poleceń automatycznie uzupełni resztę nazwy, dzięki czemu będziesz mogła nawigować szybciej. Jeżeli istnieje więcej niż jeden folder o nazwie zaczynającej się na "D", wciśnij Tab dwukrotnie, aby wyświetlić listę możliwości.

Tworzenie folderu

Co powiesz na stworzenie folderu cwiczenie na swoim pulpicie? Zrób to w ten sposób:

$ mkdir cwiczenie

Windows:

> mkdir cwiczenie

To niepozorne polecenie doda do Twojego pulpitu folder o nazwie cwiczenie. Możesz sprawdzić, czy na pewno został tam dodany - spójrz na swój pulpit albo uruchom polecenie ls lub dir! Spróbuj :)

PRO tip: Jeżeli nie chcesz w kółko wpisywać tych samych poleceń, wciśnij na klawiaturze klawisz ze strzałką w górę i strzałką w dół aby przewinąć listę poprzednio użytych poleceń.

Ćwiczenie!

Małe wyzwanie dla Ciebie: wewnątrz świeżo utworzonego katalogu cwiczenie stwórz katalog o nazwie test. Użyj poleceń cd i mkdir.

Rozwiązanie:

$ cd cwiczenie
$ mkdir test
$ ls
test

Windows:

> cd cwiczenie
> mkdir test
> dir
05/08/2014 07:28 PM <DIR>      test

Gratulacje! :)

Sprzątanie

Nie chcemy zostawić bałaganu, a zatem wyrzućmy wszystko, co do tej pory zrobiłyśmy.

Najpierw musimy wrócić do Pulpitu:

$ cd ..

Windows:

> cd ..

Wykonanie cd wraz z .. przeniesie Cię do katalogu nadrzędnego (czyli tego, w którym znajduje się Twój aktualny katalog).

Sprawdź, gdzie jesteś:

$ pwd
/Users/olasitarska/Desktop

Windows:

> cd
C:\Users\olasitarska\Desktop

Teraz czas usunąć katalog cwiczenie:

Uwaga: Usuwanie plików za pomocą del, rmdir lub rm jest nieodwracalne. To znaczy, że Twoje pliki zostaną bezpowrotnie utracone! Tak więc bądź ostrożna z tymi poleceniami.

$ rm -r cwiczenie

Windows:

> rmdir /S cwiczenie
cwiczenie, Are you sure <Y/N>? Y

Gotowe! Dla pewności, że został on naprawdę usunięty, sprawdźmy to:

$ ls

Windows:

> dir

Wyjście

To na razie tyle! Możesz teraz spokojnie zamknąć wiersz poleceń. To co, zrobimy to jak prawdziwy haker?:)

$ exit

Windows:

> exit

Fajnie, nie? :)

Podsumowanie

Oto podsumowanie przydatnych poleceń:

To tylko garstka wszystkich poleceń, z których możesz skorzystać w wierszu poleceń, ale na dzień dzisiejszy nie będziesz potrzebowała niczego więcej.

Jeżeli temat Cię zainteresował, to ss64.com zawiera kompletny spis poleceń dla wszystkich systemów operacyjnych.

Gotowa?

No to poznajmy Pythona!