Eğer tutorial'ı evde yapıyorsanız
Eğer tutorial'ı Django Girls etkinliklerinin birinde değil de evde yapıyorsanız, bu bölümü atlayabilirsiniz ve doğrudan İnternet nasıl çalışır? bölümüne gidebilirsiniz.
Çünkü burada anlatılanları tutorial boyunca zaten işliyoruz, bu kısım kurulum talimatlarının tek yerde toparlandığı ek bir sayfa sadece. Django Girls etkinlikleri, tutorial sırasında uğraşmamak için herşeyi kurduğumuz bir "kurulum akşamı"nı içeriyor. Bu sayfayı onun için kullanıyoruz.
Eğer yararlı olduğunu düşünüyorsanız, bu bölümü okuyabilirsiniz. Ama bilgisayarınıza bir şeyler kurmadan önce bir kaç şey öğrenmeye başlamak istiyorsanız, bu bölümü atlayın. Size kurulum işlerini sonra anlatacağız.
İyi şanslar!
Kurulum
Atölyede bir blog yapıyor olacaksınız, eğitim günü kodlamaya hazır olmanız için önceden ayarlamakta fayda olan birkaç kurulum var.
Python Yükleyin
Bu bölüm Geek Girls Carrots tarafından yapılan bir eğitime dayanılarak hazırlanmıştır. (http://django.carrots.pl/)
Django, Python ile yazılmıştır. Django ile bir şey yapmak için Python diline ihtiyacımız var. Hadi Python kurmaya başlayalım! Biz Python 3.4 kurmak istiyoruz, eğer daha düşük bir sürüme sahipseniz, güncellemelisiniz.
Windows
Windows için Python indirmek için resmi siteyi ziyaret edebilirsiniz: https://www.python.org/downloads/release/python-343/. *.msi dosyasını indirdikten sonra, dosyayı çalıştırın (çift-tık) ve yönergeleri izleyin. Python kurulumunu yaptığınız dizinin yolunu unutmamanız önemli. Daha sonra lazım olacak!
Dikkat: Özelleştir (Customize) olarak seçilmiş kurulum sihirbazının ikinci ekranında seçenekleri aşağıya kaydırın ve "Add python.exe to the Path" (python.exe yolunu ekle) seçeneğinin üzerine gelip "Will be installed on local hard drive" seçeneğini seçin:
GNU/Linux
Muhtemelen sisteminizde Python zaten yüklüdür. Yüklü olup olmadığını (ya da hangi versiyon olduğunu) kontrol etmek için komut satırını açın ve aşağıdaki komutları girin:
$ python3 --version
Python 3.4.3
Python yüklü değilse ya da farklı bir versiyon edinmek istiyorsanız aşağıdaki adımları takip edin:
Debian veya Ubuntu
Terminale bu komutu girin:
$ sudo apt-get install python3.4
Fedora (21'e kadar)
Terminalde kullanmanız gereken komut:
$ sudo yum install python3.4
Fedora (22+)
Terminalde kullanmanız gereken komut:
$ sudo dnf install python3.4
openSUSE
Terminalde kullanmanız gereken komut:
$ sudo zypper install python3
OS X
Python kurulum dosyasını indirmek için resmi siteye gitmelisiniz: https://www.python.org/downloads/release/python-342/:
- Mac OS X 64-bit/32-bit yükleyici dosyasını indirin,
- python-3.4.3-macosx10.6.pkg dosyasına çift tıklayarak yükleyiciyi çalıştırın.
Kurulumun başarılı olup olmadığını kontrol etmek için Terminal uygulamasını açın ve aşağıdaki python3 komutunu çalıştırın:
$ python3 --version
Python 3.4.3
Herhangi bir şüpheniz varsa, kurulumda bir şeyler ters gittiyse ya da sonrasında ne yapacağınızı bilmiyorsanız eğitmene sorabilirsiniz! Bazen işler düzgün gitmiyor, bu durumda daha fazla deneyime sahip birinden yardım istemelisiniz.
Bir "virtualenv" kurun ve Django'yu yükleyin
Bu bölümün bir kısmı Geek Girls Carrots tarafından hazırlanmış eğitimlere dayanılarak hazırlanmıştır (http://django.carrots.pl/).
Bu bölümün bir parçası Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslı django-marcador tutorial'a dayanılarak hazırlanmıştır. Django-marcador tutorial'ının hakları Markus Zapke-Gründemann'e aittir.
Virtual environment (Sanal ortam)
Django'yu yüklemeden önce kod ortamınızı düzenli tutmak için son derece yararlı bir araç yükleyeceğiz. Bu adımı atlayabilirsiniz, fakat atlamamanızı tavsiye ederiz. En iyi olası kurulum ile başlamanız sizi gelecekteki bir sürü sorundan koruyacaktır!
Öyleyse bir virtual environment(diğer adıyla virtualenv) kuralım. Virtualenv Python/Django kurulumunuzu her proje için ayrı tutup izole eder. Bu, bir websitesine yapacağınız değişikliklerin diğer geliştirdiklerinize yansımayacağı anlamına gelir. Muazzam, değil mi?
Yapmanız gereken tek şey virtualenv oluşturmak için bir dizin bulmak; örneğin giriş dizininiz. Windows'da bu C:\Users\isim olabilir (isim kısmı kullanıcı adınız olacak şekilde).
Bu eğitim için giriş dizininizde yeni açtığımız djangogirls adlı bir klasör kullanacağız:
mkdir djangogirls
cd djangogirls
myvenv adında bir virtualenv oluşturacağız. Genel komut aşağıdaki şekilde olacak:
python3 -m venv myvenv
Windows
Yeni bir virtualenv oluşturmak için konsolu açıp (nasıl yapıldığını birkaç adım önce anlatmıştık - hatırlıyorsunuz değil mi?) C:\Python34\python -m venv myvenv komutunu çalıştırın. Şöyle görünmeli:
C:\Users\İsim\djangogirls> C:\Python34\python -m venv myvenv
C:\Python34\python dizini önceden Python'u kurduğunuz dizin ve myenv ise virtualenv'inizin ismi olacaktır. İstediğiniz herhangi bir ismi kullanabilirsiniz, ama küçük harfle yazılmasına ve boşluk, aksan karakterleri (örn: å) ve özel karakterleri kullanmamaya dikkat edin. Ayrıca ismi kısa tutmak iyi bir fikir olabilir, zira bu ismi çok kullanıyor olacaksınız!
GNU/Linux ve OS X
Linux ve OS X işletim sistemlerinde virtualenv oluşturmak için python3 -m venv myvenv komutunu çalıştırmak yeter. Komut şu şekilde görünecektir:
~/djangogirls$ python3 -m venv myvenv
Burada myenv sizin virtualenv'inizin ismi. Dilerseniz istediğiniz herhangi bir isim kullanabilirsiniz, ama büyük harf ve boşluk kullanmamaya dikkat edin. İsmi çok fazla kullanacağınız için kısa tutmak da işinize yarayacaktır.
NOT: Ubuntu 14.04 işletim sisteminde sanal ortam yaratmaya çalışırken şu hatayla karşılaşabilirsiniz:
Error: Command '['/home/zeynep/Slask/tmp/venv/bin/python3', '-Im', 'ensurepip', '--upgrade', '--default-pip']' returned non-zero exit status 1Bu sorunu çözmek için
virtualenvkomutunu kullanabilirsiniz.~/djangogirls$ sudo apt-get install python-virtualenv ~/djangogirls$ virtualenv --python=python3.4 myvenv
Virtualenv ile çalışmak
Yukarıdaki komutlar myvenv (veya seçtiğiniz isimde) bir klasör oluşturacaktır. Bu klasörde birçok dosya ve klasör bulunur.
Windows
Şu komutu çalıştırarak virtualenv'i başlatın:
C:\Users\Name\djangogirls> myvenv\Scripts\activate
GNU/Linux ve OS X
Şu komutu çalıştırarak virtualenv'i başlatın:
~/djangogirls$ source myvenv/bin/activate
myvenv yerine kendi seçtiğiniz virtualenv ismini koymayı unutmayın!
NOT: bazen
sourcekomutu kullanılamıyor durumda olabilir. Böyle durumlarda onun yerine aşağıdaki komutu da kullanabilirsiniz:~/djangogirls$ . myvenv/bin/activate
Konsolunuzda şuna benzer bir şey gördüğünüzde virtualenv'in başladığını anlayabilirsiniz:
(myvenv) C:\Users\Name\djangogirls>
ya da:
(myvenv) ~/djangogirls$
En başta beliren (myvenv)'e dikkat edin!
Virtualenv ile çalışırken python otomatik olarak doğru sürümü çalıştıracaktır. Yani python3 yerine python yazabilirsiniz.
Artık bütün gerekli uygulamaları bir araya getirdiğimize göre sonunda Django'yu yükleyebiliriz!
Django'yu yüklemek
virtualenv'i başlattığınız için artık Django'yu pip kullanarak yükleyebiliriz. Konsola pip install django==1.8 komutunu yazın. (İki tane eşittir işareti kullandık: ==).
(myvenv) ~$ pip install django==1.8
Downloading/unpacking django==1.8
Installing collected packages: django
Successfully installed django
Cleaning up...
Windows'ta
Eğer Windows işletim sisteminde pip komutunu kullanırken bir hatayla karşılaştıysanız proje adresinizin boşluk, aksan veya özel karakter içerip içermediğini (
C:\Users\User Name\djangogirlsgibi) kontrol edin. Eğer durum buysa projenizi boşluk veya özel karakter içermeyen bir adrese taşıyın; önerimizC:\djangogirlsolacaktır. Taşıma işleminden sonra yukarıdaki komutu tekrar deneyin.
Linux'ta
Eğer Ubuntu 12.04 işletim sisteminde pip komutunu çağırırken bir hata iletisiyle karşılaştıysanız
python -m pip install -U --force-reinstall pipkomutunu çalıştırarak pip kurulumunu onarmayı deneyin.
İşte bu kadar! Sonunda Django uygulamanızı oluşturmaya hazırsınız!
Bir kod düzenleyicisi yükleyin
Birçok farklı kod editörü var, hangi editörü kullanacağınız kişisel tercihinize bağlı. Çoğu Python programcısı PyCharm gibi karmaşık fakat son derece güçlü IDE'leri (Integrated Development Environments-Entegre Geliştirme Ortamları) kullanır. Başlangıç seviyesi için bunlar muhtemelen pek uygun olmayacaktır. Bizim önerdiklerimiz aynı derecede güçlü fakat çok daha basit editörler olacak.
Bizim önerilerimizi aşağıda bulabilirsiniz, fakat eğitmenlerinize onların tercihlerini sormaktan çekinmeyin - onlardan yardım almak daha kolay olacaktır.
Gedit
Gedit açık kaynaklı, ücretsiz bir editördür. Tüm işletim sistemlerinde kullanılabilir.
Sublime Text 2
Sublime Text ücretsiz deneme sürümüne sahip oldukça popüler bir editördür. Kurulumu ve kullanımı basittir, tüm işletim sistemlerinde kullanılabilir.
Atom
Atom GitHub tarafından geliştirilen oldukça yeni bir editör. Atom ücretsiz, açık kaynak kodlu, kurulumu ve kullanımı basit bir editördür. Windows, OSX ve Linux işletim sistemlerinde kullanılabilir.
Neden bir kod editörü kuruyoruz?
Neden Word ya da Notepad kullanmak yerine, özel bir kod editörü yazılımı kurduğumuzu merak ediyor olabilirsiniz.
Birinci nedeni, kodun düz metin olması gerekliliği. Word ve TextEdit gibi programlar RTF (Rich Text Format) gibi özel formatları kullanarak düz metin yerine zengin metin (fontlu ve formatlı metin) üretiyorlar.
İkinci neden, kod editörleri kod düzenlemek için özelleşmişlerdir, dolayısıyla kodu anlamına göre renklerle öne çıkarma (highlighting) veya tırnakları otomatik kapama gibi yararlı özellikler sağlar.
Bütün bunları ileride uygulama içerisinde göreceğiz. Yakında güvenilir ihtiyar kod editörünü favori araçlarınız arasında görmeye başlayacaksınız :)
Git yükleyin
Windows
Git'i git-scm.com adresinden indirebilirsiniz. 5. adıma kadar "next"e basarak geçebilirsiniz. 5. adımda "Adjusting your PATH environment" dediği yerde, "Run Git and associated Unix tools from the Windows command-line" (en alttaki opsiyonu) seçin. Onun dışında, varsayılanlar iyi. Kodu çekerken Windows-stili, kodu gönderirken Unix-stili satır sonları iyidir.
MacOS
Git'i git-scm.com'den indirin ve yönergeleri izleyin.
GNU/Linux
Halihazırda yüklü değilse, git'i paket yöneticinizle indirebilirsiniz. Şunlardan birini deneyin:
sudo apt-get install git
# veya
sudo yum install git
# veya
sudo zypper install git
GitHub hesabı oluşturun
GitHub.com'a gidin ve ücretsiz yeni bir kullanıcı hesabı oluşturun.
PythonAnywhere hesabı oluşturun
Sırada PythonAnywhere sitesinde bedava bir "Beginner" ( yeni başlayan) hesabı açma işi var.
Not Burada kullanıcı isminizi seçerken bilin ki blogunuzun URL'si
kullanıcıadınız.pythonanywhere.comşeklinde olacak. O yüzden ya kendi rumuzunuzu(nickname) seçin ya da blogunuzun konusu ile ilgili bir isim seçin.
Okumaya başlayın
Tebrikler, ayarlarınız tamam ve hazırsınız! Eğer atölyeden önce hala vaktiniz var ise, başlangıç bölümlerinden bazılarını okumanız yararlı olacaktır: